Nhà máy Thủy điện Hòa Bình không chỉ là một công trình kỹ thuật trên sông Đà mà còn là biểu tượng của hợp tác quốc tế và sự phát triển mạnh mẽ của Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng. Được xây dựng với sự hỗ trợ từ Liên Xô, nhà máy này đã trở thành niềm tự hào của cả quốc gia, ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng mỗi người dân Việt Nam.
Tổng quan về nhà máy thủy điện Hòa Bình
| Quốc gia | Việt Nam |
| Vị trí | Hòa Bình |
| Tọa độ | 20°48′30″B 105°19′26″Đ |
| Khởi công | tháng 11 năm 1979 |
| Khánh thành | 1994 |
| Chi phí xây dựng | 1,5 tỷ USD (1996) |
| Chủ sở hữu | Tập đoàn Điện lực Việt Nam |
| Loại đập | Đập kè |
| Ngăn | Sông Đà |
| Chiều cao | 128 m (420 ft) |
| Chiều dài | 734 m (2.408 ft) |
| Tổng dung tích | 9.740.000.000 m3 (7.900.000 acre⋅ft) |
| Diện tích bề mặt | 208 km2 (80 dặm vuông Anh) |
| Tua bin | 8 × 240 MW |
| Công suất lắp đặt | 1.920 MW (Dự kiến 2023, bằng Thủy điện Sơn La) |
| Phát điện hàng năm | 8.160 GWh |
Nhà máy Thủy điện Hòa Bình được xây dựng tại tỉnh Hòa Bình trên dòng sông Đà thuộc phía Bắc Việt Nam. Đây là nhà máy thủy điện lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á từ năm 1994 đến 2012 trước khi bị vượt qua bởi Nhà máy Thủy điện Sơn La.
Công trình này được xây dựng với sự viện trợ kinh phí, hỗ trợ xây dựng và hướng dẫn vận hành từ Liên Xô (sau năm 1991 là Liên bang Nga).
Hồ Hòa Bình được khởi công vào ngày 6/11/1979 và khánh thành vào ngày 20/12/1994. Bài thơ “Tiếng đàn Balalaika trên sông Đà” của nhà thơ Quang Huy đã nói về tình cảm xúc động trước sự giúp đỡ của Liên Xô với Việt Nam trong công cuộc xây dựng nhà máy thủy điện này.
Thông số kỹ thuật đập thủy điện Hòa Bình
Thông số kỹ thuật nhà máy thủy điện Hòa Bình:
- Mực nước dâng bình thường: 117 m
- Mực nước gia cường: 120 m
- Mực nước chết: 80 m
- Diện tích hồ chứa: 208 km²
- Dung tích toàn bộ hồ chứa: 9,45 tỉ mét khối nước
- Công suất lắp máy: 1.920 MW (gồm 8 tổ máy, mỗi tổ máy có công suất 240 MW)
- Điện lượng bình quân hằng năm: 8,6 tỉ KWh
- Cao độ phát điện cột nước: 70 m theo chiều thẳng đứng
- Số cửa xả: 12
Công suất thiết kế của nhà máy thủy điện Hòa Bình là bao nhiêu?
Công trình được khởi công xây dựng vào ngày 6 tháng 11 năm 1979 và khánh thành vào ngày 20 tháng 12 năm 1994.
Thủy điện Hòa Bình có công suất sản sinh điện năng theo thiết kế là 1.920 megawatt với tổng cộng 12 cửa xả và 8 tổ máy, mỗi tổ máy đạt công suất 240 MW. Sản lượng điện trung bình hàng năm đạt 8,16 tỷ kilowatt giờ (KWh).
Ngoài Hòa Bình, Việt Nam còn có nhiều nhà máy thủy điện lớn khác đóng góp vào hệ thống năng lượng quốc gia. Thủy điện Bản Vẽ ở Nghệ An, thủy điện Sông Ba Hạ ở Phú Yên, và thủy điện Sông Hinh ở Bình Định đều là những công trình quan trọng, không chỉ cung cấp điện mà còn giúp điều tiết nguồn nước và hỗ trợ phát triển kinh tế khu vực.
Quá trình xây dựng đập thủy điện Hòa Bình
Ngày 6 tháng 11 năm 1979, việc giải phóng mặt bằng ven sông Đà đã khởi đầu cho dự án thủy điện Hòa Bình. Ngày 12 tháng 1 năm 1983 và ngày 9 tháng 1 năm 1986, hai đợt ngăn sông Đà đã được triển khai để chuẩn bị cho việc triển khai xây dựng.
Tổ máy số 1 của nhà máy được kết nối vào lưới điện quốc gia vào ngày 30 tháng 12 năm 1988, tiếp theo là tổ máy số 8 vào ngày 4 tháng 4 năm 1994.
Cuối cùng sau 15 năm công trình và quản lý, vào ngày 20 tháng 12 năm 1994, nhà máy thủy điện Hòa Bình chính thức được khánh thành.
Ngày 19 tháng 10 năm 2007, Quyết định số 845/QĐ-EVN-HĐQT đã phê duyệt Quyết toán vốn đầu tư của dự án với tổng giá trị là 1,904,783,458,926 đồng.
Vai trò của nhà máy thủy điện Hòa Bình trong đời sống
Công trình thủy điện Hòa Bình có vai trò quan trọng trong hệ thống phòng chống lũ lụt của vùng Đồng bằng sông Hồng bởi nó kiểm soát lượng nước từ sông Đà và là một trong ba phụ lưu chính của sông Hồng với 55% lượng nước. Đặc biệt, công trình này có vai trò rất lớn trong việc bảo vệ thủ đô Hà Nội khỏi nguy cơ lũ lụt.
Nhà máy thủy điện Hòa Bình là nguồn cung cấp điện chủ lực cho toàn hệ thống điện Việt Nam, phát triển mạng lưới điện quốc gia. Khánh thành năm 1994 và xây dựng Đường dây 500 kV Bắc – Nam, nhà máy này cung cấp khoảng 27% tổng sản lượng điện của cả nước trước năm 2010, đặc biệt là phục vụ cho miền Nam và miền Trung.
Đập thủy điện Hòa Bình cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nước tưới cho sản xuất nông nghiệp ở vùng hạ lưu sông Hồng, đặc biệt là trong mùa khô. Nó cũng giúp điều tiết mực nước sông và hạn chế sự xâm nhập nước mặn vào cửa sông.
Ngoài ra, công trình này còn cải thiện đáng kể hệ thống giao thông và vận tải bằng đường thủy, giúp cho việc vận chuyển các công trình quan trọng như tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ vào năm 2004 trở nên dễ dàng hơn.
Kết luận
Nhà máy thủy điện Hòa Bình không chỉ cung cấp mạng lưới điện và điều tiết nước mà còn có vai trò chiến lược trong việc bảo vệ và phát triển kinh tế xã hội của vùng Đồng bằng sông Hồng nói riêng và cả nước nói chung. Người dùng có thể xem thông tin mực nước các hồ thủy điện trên cả nước tại trang web chuyên về thủy điện để nắm bắt tình hình và đảm bảo an toàn.
